Giải đáp thắc mắc

* Vui lòng điền chính xác thông tin để nhận được tư vấn tốt nhất từ chuyên gia của Hệ thống TT Tiêm chủng VNVC.
Giới tính (*)
Tôi đã tiêm vaccine viêm gan B hai lần, lần 1 đủ ba mũi nhưng không đúng thời gian quy định, sau khi khám sức khoẻ kết quả xét nghiệm là không có kháng thể. Do vậy tôi đã tiêm lại đủ 3 mũi lần hai theo đúng quy định khuyến cáo của loại vaccine này nhưng kết quả xét nghiệm vẫn như lần trước. ...
Hà Yến, 52 tuổi, Tức Mạc, Trần Hưng Đạo, Hà Nội
Tôi có 2 cháu, tiền sử tiêm chủng đầy đủ theo chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Nay 2 cháu đã lớn, 20 tuổi và 17 tuổi. Thời gian gần đây, tình hình mắc bệnh ho gà và bạch hầu xuất hiện trở lại ở nhiều tỉnh thành. Xin hỏi, có nên tiêm bổ sung vaccine có thành phần ho gà và bạch ...
Trần Văn Thu, 48 tuổi, Trung tâm y tế huyện Nam Trà My
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Kháng thể từ vaccine bạch hầu, ho gà sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu không được tiêm nhắc lại, khả năng mắc bệnh tăng lên nhiều lần khi tiếp xúc nguồn lây. Tiêm chủng vaccine bạch hầu, ho gà là lộ trình tiêm chủng trọn đời. Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, từ đó giảm biến chứng và tử vong.

Theo đó, vaccine có thành phần bạch hầu cần tiêm 4 mũi khi trẻ được 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Sau đó, trẻ cần tiêm nhắc một mũi vào các giai đoạn 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, sau đó cứ tiêm nhắc 10 năm/lần. Người không rõ lịch sử tiêm chủng, tiêm chưa đầy đủ hoặc chủng ngừa đã lâu cũng cần nhanh chóng thực hiện tiêm vaccine bổ sung đầy đủ, người dân nên đến cơ sở tiêm chủng để được tư vấn. Thai phụ cần bổ sung mũi bạch hầu - ho gà - uốn ván vào ba tháng giữa hoặc cuối thai kỳ.

Như vậy, trường hợp con bạn đã tiêm từ nhỏ ở chương trình tiêm chủng quốc gia, hai bé cần phải tiêm vào lúc 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và tiêm nhắc 10 năm/lần sau đó để duy trì kháng thể bảo vệ. Hiện tại, theo như bạn mô tả, hai bé vẫn chưa tiêm nhắc thì cần tiêm nhắc một mũi vắc xin có thành phần bạch hầu càng sớm càng tốt.

Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa con và gia đình đến các địa điểm tiêm chủng như VNVC để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết gia đình cần bổ sung những mũi vắc xin nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Vợ tôi năm nay 45 tuổi. Sức khỏe chung bình thường. Tôi muốn được tư vấn về tiêm vaccine ngừa HPV cho vợ mình, xin cảm ơn?
Trần Văn Thu, 48 tuổi, Nam Trà My, Quảng Nam
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hiện nay, vaccine Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, nghĩa là trước sinh nhật thứ 46 tuổi vẫn được tiêm. Trường hợp của vợ bạn 45tuổi vẫn được tiêm ngừa HPV và áp dụng theo phác đồ tiêm 3 mũi trong 6 tháng.

HPV hiện là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) và các loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, ung thư dương vật, hậu môn, ung thư vùng đầu cổ. Vaccine có hiệu quả phòng các chủng nguy cơ cao gây các bệnh kể trên, có hiệu lực bảo vệ cao, trên 90%.

Vaccine HPV cũng đã được phê duyệt tiêm chủng cho người đến 45 tuổi tại hơn 100 quốc gia, trong đó có Mỹ, Australia, Brazil, Canada, Trung Quốc, Hàn Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy sau khi tiêm chủng, người từ 27 - 45 tuổi tiêm vaccine HPV có đáp ứng sinh miễn dịch không thua kém so với người từ 16 - 26 tuổi. Nồng độ miễn dịch cũng được duy trì ở mức cao. Hiệu quả bảo vệ được nhìn thấy lên đến 20 năm.

Bên cạnh đó, để phòng các bệnh do HPV, bạn cũng cần chú ý áp dụng thêm các biện pháp khác như giữ vệ sinh cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, nữ giới cần kết hợp thêm thăm khám phụ khoa, xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào các bác sĩ, Con tôi bị mèo nhà nuôi cắn chảy máu ở ngón tay, tôi có tra cứu trên các trang y tế nói chưa cần tiêm và theo dõi con mèo trong vòng 15 ngày, nếu mèo bình thường thì không cần tiêm ngừa. Thông tin này không biết có đúng không? Tôi rất băn khoăn vì sợ tiêm cho bé sẽ ...
khiemntspk, 33 tuổi, Long An
ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Nhiều người cho rằng mèo nhà hoặc các động vật nhỏ, được nuôi nhốt từ khi còn bé sẽ không có nguy cơ mắc bệnh dại tuy nhiên quan niệm này là sai lầm vì thực tế đa số các trường hợp mắc bệnh dại đều do các con vật nuôi trong gia đình. Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng bệnh duy nhất là vaccine. 100% người khởi phát bệnh dại sẽ tử vong.

Mèo thường có thói quen liếm móng vuốt, do đó nguy cơ lây truyền bệnh dại rất cao thông qua vết cào. Thời gian ủ bệnh dại cũng khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng, vị trí vết cào cắn. Y văn từng ghi nhận một số trường hợp ủ bệnh dại dưới 10 ngày. Mặt khác, vaccine cần thời gian để sinh kháng thể bảo vệ. Nếu gia đình bạn chờ theo dõi con vật trong vòng 15 ngày mới đi tiêm vaccine thì có thể bỏ lỡ thời gian điều trị dự phòng bằng vaccine.

Cách xử lý đúng khi bị chó, mèo cào cắn là vệ sinh vết cào, cắn đúng cách và tiêm vaccine dại càng sớm càng tốt. Tùy theo tình trạng và việc theo dõi được vật nuôi hay không, bác sĩ có thể quyết định mũi tiêm ngừa dại phù hợp cho con bạn. Nếu con vật không mắc bệnh dại, vaccine dại vẫn có tác dụng dự phòng, phòng cho lần sau bé bị cắn, cào. Ví dụ nếu đã tiêm 3 mũi vaccine, lần bị cắn, cào sau bé chỉ cần tiêm thêm 2 mũi vaccine và không cần dùng huyết thanh kháng dại.

Ngày nay, công nghệ sản xuất vaccine dại thế hệ mới đã được kiểm định và khẳng định tính an toàn, đáp ứng miễn dịch cao sau khi tiêm đủ liều. Vaccine phòng dại thế hệ mới không chứa các tế bào thần kinh nên không gây hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe hay trí nhớ của người tiêm. Do đó, bạn có thể hoàn toàn yên tâm.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Phụ nữ mang thai có thể tiêm vaccine ho gà ở tháng thứ mấy của thai kỳ ạ. Nếu mẹ đã tiêm vaccine rồi thì em bé có thật cần thiết tiêm vaccine không?
Huỳnh Phương Thanh, 30 tuổi, Hà Giang
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Theo thống kê, lứa tuổi mắc ho gà cao nhất được ghi nhận ở nhóm trẻ dưới 1 tuổi do chưa được tiêm đầy đủ vaccine. Vì vậy, để bảo vệ trẻ trước khi đến tuổi tiêm chủng vaccine phòng ho gà, thông thường là 2 tháng, người mẹ cần tiêm vaccine phòng ho gà trong thai kỳ để truyền kháng thể cho con. Thời điểm tiêm chủng tốt nhất là trong ba tháng giữa hoặc ba tháng cuối của thai kỳ. Hiện Việt Nam có vaccine 3 trong 1 phòng cùng lúc 3 bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván được chỉ định trong thai kỳ. Theo các nghiên cứu, vaccine có khả năng bảo vệ trẻ cao, lên đến hơn 90%.

Bạn cần lưu ý kháng thể từ mẹ truyền sang cho bé là kháng thể thụ động sẽ giảm dần theo thời gian và không còn đủ khả năng bảo vệ trẻ và trẻ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh nếu tiếp xúc mầm bệnh. Do đó trẻ cần được tiêm vaccine có thành phần ho gà để có kháng thể phòng bệnh chủ động. Trẻ từ hai tháng có thể tiêm vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 có thành phần phòng ho gà. Mũi tiêm này giúp phòng 4 bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib; thêm bại liệt, viêm gan B tùy loại vaccine. Phác đồ tiêm gồm bốn mũi khi trẻ 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Vaccine cần tiêm đủ liều thì mới sinh miễn dịch cao nhất. Bạn cần lưu ý về lịch tiêm để phòng bệnh cho mẹ và bé tốt nhất.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Người lớn muốn tiêm phòng bạch hầu thì dùng luôn vaccine bạch hầu, ho gà, uốn ván phải không? Còn trẻ 14 tuổi, đã lâu không tiêm ngừa thì cần tiêm nhắc không?
Văn Thanh, 36 tuổi, Hà Nội
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Việc suy nghĩ chỉ tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu cho trẻ em thôi là không đúng. Người lớn nếu không tiêm nhắc vaccine 10 năm/lần sẽ dễ mắc bệnh vì lượng kháng thể trong người giảm dần đến ngưỡng không đủ để bảo vệ.

Vaccine bạch hầu là hành trình tiêm chủng trọn đời, người lớn cần tiêm nhắc vaccine có thành phần bạch hầu 10 năm/lần và loại vaccine bạch hầu cho người lớn hiện có 3 loại gồm: Boostrix (Bỉ)/ Adacel (Canada) phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván và uốn ván - bạch hầu hấp phụ Td (Việt Nam). Bạn có thể lựa chọn 1 trong 3 loại vaccine này để thực hiện tiêm chủng phòng bệnh sớm.

Với trường hợp của trẻ 14 tuổi, đã lâu không tiêm ngừa vaccine bạch hầu có nghĩa miễn dịch của trẻ đã suy giảm, trẻ cần sớm được bổ sung vaccine để được bảo vệ sớm. Tương tự như người lớn, trẻ 14 tuổi cũng lựa chọn một trong ba loại vaccine trên để tiêm, với phác đồ 1 mũi. Sau đó các mũi tiêm nhắc lại có thể tiêm cách nhau 10 năm.

Vaccine phòng bạch hầu có thể tiêm cho tất cả người lớn và không có giới hạn độ tuổi miễn là đạt các yêu cầu về khám sàng lọc trước tiêm chủng.

Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa gia đình đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết trẻ và gia đình cần bổ sung những mũi vaccine nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Nếu không nhớ chắc chắn trẻ nhỏ đã tiêm đủ số mũi vaccine bạch hầu theo độ tuổi chưa, thì có thể tiêm nữa không? Nếu có thể thì tiêm như thế nào?
Hồng Hà, 32 tuổi, Hà Nam
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Mọi người chưa từng tiêm chủng đầy đủ vaccine bạch hầu đều có nguy cơ mắc bệnh. Tiêm vaccine bạch hầu vừa là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, vừa làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng, tỷ lệ tử vong. Người không rõ lịch sử tiêm chủng, tiêm chưa đầy đủ hoặc chủng ngừa đã lâu cũng cần nhanh chóng thực hiện tiêm vaccine bổ sung đầy đủ.

Với trường hợp của bạn không nhớ chắc chắn lịch sử tiêm chủng của con hoặc chưa tiêm đủ lịch cơ bản bạch hầu – ho gà – uốn ván thì cần thực hiện tiêm đủ theo phác đồ 3 mũi, gồm: Mũi 1 là lần tiêm đầu tiên, mũi 2 cách 1 tháng sau mũi 1 và mũi 3 là sáu tháng sau mũi 2. Sau đó, duy trì tiêm nhắc một mũi mỗi 10 năm hoặc tiêm nhắc theo độ tuổi khuyến cáo. Lý do miễn dịch từ vaccine bạch hầu chỉ có thể kéo dài khoảng 10 năm và sẽ giảm dần theo thời gian. Do vậy, nếu không tiêm nhắc lại vẫn có thể mắc bệnh.

Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa bé và gia đình đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết trẻ và gia đình cần bổ sung những mũi vắc xin nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Cho tôi hỏi vaccine 3 trong 1 tiêm cho người cao tuổi có gặp phản ứng phụ gì không? Người trên 50 tuổi tiêm vaccine cần chú ý gì?
Thanh Hiếu, 58 tuổi, Việt Trì, Phú Thọ
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Tương tự như các loại vaccine hay như bất kỳ loại thuốc nào khác, sau khi tiêm vaccine bạch hầu - ho gà - uốn ván, người tiêm vaccine có thể gặp phải các phản ứng tại chỗ như đau, sưng, nổi cục cứng tại nơi tiêm... hoặc các phản ứng toàn thân như sốt, khó chịu, nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn. Hầu hết các phản ứng này thường nhẹ, thoáng qua và tự hết sau 1 đến 2 ngày.

Các loại vaccine trước khi được đưa vào sử dụng rộng rãi đều được trải qua quá trình nghiên cứu tính an toàn và tính sinh miễn dịch nên rất an toàn. Về nguyên tắc chung, người tiêm vaccine cần theo dõi các phản ứng tại trung tâm tiêm chủng ít nhất 30 phút và tiếp tục theo dõi tại nhà tối thiểu 48 giờ. Việc này giúp xử trí kịp thời các phản ứng bất thường hiếm gặp có thể xảy ra như phản vệ, co giật do sốt cao.

Trước khi tiêm vaccine, bạn sẽ được bác sĩ khám sàng lọc, đo huyết áp, nghe tim phổi, khai thác tiền sử tiêm chủng để đảm bảo điều kiện tiêm chủng an toàn. Dựa trên lịch sử tiêm chủng của bạn, bác sĩ sẽ tư vấn các loại vaccine phù hợp cho bạn. Vì vậy, khi đi tiêm chủng, bạn cần thông báo tình trạng sức khỏe của bản thân với bác sĩ như bệnh đang mắc, thuốc bạn đang dùng, tiền sử phản ứng với lần tiêm chủng trước, các vấn đề dị ứng nếu có. Bên cạnh đó, bạn cần lưu ý dặn dò của bác sĩ và điều dưỡng tại trung tâm để phân biệt các phản ứng sau tiêm thông thường và dấu hiệu nghiêm trọng nào cần đến các cơ sở y tế.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Bé em ngày 8/7/2024 đã tiêm viêm não Nhật Bản mũi 1 ở trạm y tế, sau đó trạm hẹn em 7/8 tiêm mũi 2. Nhưng e có tìm hiểu là mũi 2 cách mũi 1 từ 1-2 tuần. Vậy có được không ạ? Cảm ơn bác sĩ!
Phạm Thị Huyền Thanh, 33 tuổi, Ninh Hoà,Khánh Hoà
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Tiêm chủng là biện pháp tốt nhất để phòng viêm não Nhật Bản và phải tiêm đúng lịch, kể cả mũi nhắc lại. Hiện nay Việt Nam có 3 loại vaccine viêm não Nhật Bản, gồm Jevax (Việt Nam), Imojev (Thái Lan), Jeev (Ấn Độ).

Vaccine con bạn được tiêm ở trạm y tế là vaccine Jevax, phác đồ ba mũi cơ bản và cần tiêm nhắc 3 năm một lần. Hai mũi đầu cách nhau 1-2 tuần, mũi ba cách mũi hai 1 năm, sau đó cứ 3 năm cần tiêm nhắc lại một lần.

Bạn cần chú ý vaccine Jevax phải được tiêm nhắc cứ mỗi 3 năm/1 lần chứ không chỉ tiêm 3 mũi là xong. Bạn có thể cho trẻ tiêm kết hợp với Imojev để kết thúc sớm phác đồ, tạo miễn dịch bảo vệ tốt cho trẻ. Trường hợp trẻ đã tiêm 1 mũi Jevax cần tiêm 2 mũi Imojev. Trong đó mũi Imojev đầu tiên cách mũi Jevax đã tiêm tối thiểu 2 tuần. Không tiêm nhắc Jevax sau khi tiêm Imojev.

Gia đình có thể tham khảo lịch chuyển đổi giữa 2 loại vaccine như sau:

- Trẻ đã tiêm một mũi Jevax: Tiêm thêm hai mũi Imojev. Mũi Imojev đầu tiên cách mũi Jevax tối thiểu hai tuần.

- Trẻ đã tiêm hai mũi Jevax: Tiêm thêm hai mũi Imojev. Mũi Imojev đầu tiên cách mũi Jevax thứ hai tối thiểu một năm.

- Trẻ đã tiêm ba mũi Jevax: Tiêm thêm một mũi Imojev cách mũi cuối Jevax tối thiểu ba năm.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Thưa bác sĩ, bé gái nhà em ho từ giữa tháng 6, có dẫn đi bác sĩ khám thì bác sĩ kết luận là bị viêm phế quản về cho uống thuốc, thở khí dung... Đến cuối tháng 6 thì hết. Nhưng đến ngày 3/7 vừa rồi bé tái lại, ho không nhiều nhưng mỗi lần ho sẽ kèm nôn, như vậy có giống bị ...
Tram Nguyen , 37 tuổi, Gò Vấp, TP.HCM
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Để xác định một bệnh nhân có mắc bệnh bạch hầu hay không, bác sĩ cần thêm thông tin về yếu tố dịch tễ và các biện pháp thăm khám như xem xét vùng hầu họng, lấy dịch hầu họng để xét nghiệm tìm vi khuẩn. Các yếu tố dịch tễ như trong 14 ngày gần đây bé và người nhà có tiếp xúc gần với người nghi nhiễm bạch hầu hoặc di chuyển đến vùng có dịch không? Nếu có yếu tố dịch tễ, trẻ sẽ được lấy mẫu bệnh phẩm tại bệnh viện để xác định có nhiễm vi khuẩn bạch hầu hay không.

Thông thường, người mắc bạch hầu có diễn biến cấp tính và xuất hiện các dấu hiệu điển hình như giả mạc ở vùng hầu họng bít tắc đường thở, nếu không điều trị kịp thời có thể tử vong từ 6-10 ngày. Trường hợp của bé được bạn miêu tả có khả năng không phải do bệnh bạch hầu gây ra.

Hiện thời tiết mưa nắng thất thường, trẻ nhỏ có hệ miễn dịch kém nên dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản và dễ tái đi tái lại nhiều lần. Trong đó, các tác nhân gây viêm phổi, viêm phế quản như cúm, sởi, Hib, phế cầu, ho gà, não mô cầu... đã có vaccine phòng ngừa. Việc tiêm chủng cho bé cũng giúp củng cố hệ miễn dịch, giúp bé tránh mắc các tác nhân này, giảm nguy cơ biến chứng.

Trong đó, từ 2 tháng tuổi, bé cần tiêm vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 có thành phần phòng Hib, ho gà, bạch hầu; vaccine phế cầu; vaccine não mô cầu nhóm B thế hệ mới. Từ 6 tháng tuổi, bé cần tiêm vaccine cúm. Đến 9 tháng tuổi, bé cần tiêm vaccine sởi - quai bị - rubella, não mô cầu nhóm ACYW-135. Sau các mũi tiêm đầu đời, đến 4-6 tuổi và 9-15 tuổi, bé cần tiêm 2 mũi vaccine 3 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván. Sau mốc này, tiêm nhắc vaccine 3 trong 1 mỗi 10 năm để duy trì mức kháng thể bảo vệ cơ thể.

Ngoài tiêm cho bé, bạn cũng cần lưu ý các thành viên trong gia đình cũng có khả năng mắc bệnh và lây cho bé. Do đó, bạn và các thành viên trong gia đình cũng nên rà soát lịch tiêm chủng và bổ sung các mũi cần thiết. Bạn có thể đưa bé đến các trung tâm tiêm chủng VNVC để được bác sĩ tư vấn các loại vaccine và lịch tiêm phù hợp theo độ tuổi, lịch sử tiêm chủng.

Trong quá trình chăm sóc bé, bạn lưu ý thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, vệ sinh nhà cửa, đồ chơi của bé sạch sẽ bằng dung dịch khử khuẩn, tránh cho bé tiếp xúc với người mắc bệnh đường hô hấp, dạy cho bé ý thức rửa tay vào các thời điểm trước khi ăn, sau khi chơi đồ chơi, đi từ bên ngoài về nhà (với trẻ đã nhận thức được), không đưa tay lên mắt mũi miệng...

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

vaccine

Bạn đã được chuyển sang trang đăng ký của VNVC, đối tác VnExpress