U mạch máu anh đào là một khối u da hình thành từ các mạch máu giãn nở, không biến chuyển thành ung thư.
Định nghĩa
U mạch máu anh đào còn được gọi là đốm Campbell de Morgan, là những khối u da phổ biến trông giống nốt ruồi, có màu đỏ, tím hoặc xanh lam. Chúng có thể có nhiều kích thước khác nha, nhưng thường nhỏ, phẳng và nhẵn hoặc hơi nhô ra.
U mạch máu anh đào có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường là thân mình. Chúng lành tính và không phải là dấu hiệu của ung thư da.
Hầu hết u xuất hiện sau 30 tuổi, số lượng u có xu hướng tăng theo tuổi tác. Trong trường hợp ít gặp, u máu anh đào có thể xuất hiện ở thanh thiếu niên.
Triệu chứng
Đặc điểm của u mạch máu anh đào có thể khác nhau tùy từng người, nhưng thường bao gồm những đặc điểm sau:
Màu sắc:
- Màu đỏ anh đào tươi
- Màu tím, xanh dương hoặc đen (thường có màu xanh dương hoặc đen nếu chứa cục máu đông)
- Không có sự khác biệt ở các tông màu da khác nhau, nhưng dễ nhận thấy hơn ở người da sáng màu
Vị trí và kích thước:
- Thường xuất hiện trên thân mình
- Hiếm khi xuất hiện ở tay, chân hoặc niêm mạc (môi, miệng, khoang mũi...)
- Thường xuất hiện thành từng đám rải rác khắp cơ thể
- Đường kính bằng đầu kim đến khoảng 0,5 cm
Kết cấu:
- Hình vòm, nhô lên nhưng có thể phẳng
- Dễ chảy máu do chấn thương nhẹ, chẳng hạn như cạo râu và gãi
- Không gây đau hay ngứa
U mạch máu anh đào không phải là nốt ruồi son, không thay đổi, phát triển hoặc chuyển thành ung thư da. Trong khi đó, nốt ruồi son bao gồm các cụm tế bào hắc tố melanin, có thể chuyển thành ung thư, gây ra u hắc tố, loại ung thư da nghiêm trọng và nguy hiểm nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây u mạch máu anh đào chưa rõ, song có các yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ bao gồm:
- Tiền sử gia đình có người phát triển u máu anh đào
- Lão hóa: Chúng phổ biến nhất ở người lớn trên 30 tuổi, có xu hướng tăng số lượng khi già đi.
- Mang thai và cho con bú: Sự gia tăng prolactin (hormone kích thích tiết sữa) ở phụ nữ mang thai có thể làm tăng khả năng hình thành u mạch máu anh đào.
- Tiếp xúc một số hóa chất: Bao gồm khí nitơ mù tạt/khí mù tạt, gây tổn thương nghiêm trọng đến DNA tế bào, làm tăng giải phóng các yếu tố kích hoạt u máu. Tiếp xúc với bromide và 2-butoxyethanol (một dung môi sơn) cũng có liên quan.
- Tổn thương gan: Nghiên cứu chỉ ra rằng sự xuất hiện của u mạch máu anh đào có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
Điều trị
U mạch máu anh đào thường không tự biến mất và không cần loại bỏ, trừ khi chúng chảy máu (do trầy xước hoặc chấn thương) hoặc vướng vào quần áo, trang sức hoặc các vật dụng khác. Nhiều người muốn loại bỏ u máu anh đào vì gây kích ứng da, ảnh hưởng đến ngoại hình.
Các phương pháp điều trị biến chứng thấp gồm điện phân, liệu pháp đông lạnh, laser. Ngoài ra, có thể sử dụng dụng cụ phẫu thuật để loại bỏ phần trên của khối u, không ảnh hưởng đến vùng da bên dưới.
Không nên tự cậy, cạo hoặc sử dụng các sản phẩm tẩy nốt ruồi không kê đơn. Không cạo râu trên u mạch máu anh đào vì dễ bị chảy máu, tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc sẹo. Không xăm hình lên chúng, phòng trường hợp nhầm lẫn nốt ruồi và không nhận biết những dấu hiệu sớm của ung thư da.
Anh Ngọc (Theo Verywell Health)
Các bài viết của VnExpress có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.